اردیبهشت 30, 1403

مروری بر اتفاقاتی که تا به امروز می توانسته اند سرآغاز جنگ اتمی میان کره شمالی و ایالات متحده آمریکا باشند

در چند روز گذشته و به دنبال آزمایشای زیاد موشکی کره شمالی، تنش بین رهبران این کشور و آمریکا دوباره بالا گرفته. هر چند کشور کره شمالی سابقه ای طولانی در تهدید کشورای همسایه و مخصوصا کره جنوبی داشته و بعضی وقتا تا مرز جنگ با آمریکا هم جلو رفته اما این شرایط با قرار گرفتن تعدادی از نیروهای آمریکایی در کره جنوبی و تاسیس پایگاه نظامی دائمی در این کشور شدید شدن شده.
هر چند کشور کره شمالی همیشه نشون داده که ترسی از روبرو شدن با آمریکا و همسایه اش، کره جنوبی، نداره اما آمریکا در بعضی موارد با کمی عقب نشینی از مواضع خود باعث شده که تقابل نظامی با کشور کره شمالی انجام نشه.

از نظر آمریکا یه جنگ دیگه در شبه جزیره کره مطمئنا بازی باخت-باخت واسه هر دو طرف میشه. با در نظر گرفتن اینکه در صورت وقوع جنگ کره شمالی غیر قابل پیش بینی بوده و به اصطلاح چیزی واسه از دست دادن نداره استفاده این کشور از اسلحه اتمی پیشگیری ناپذیر میشه.

شاید نیروی نظامی آمریکا بتونه پیروز میدون جنگ باشه اما کره شمالی هم گزینه هایی داره که روی اونا حساب می کنه از جمله ارتش بزرگ این کشور (تقریبا ۴ اُمین ارتش بزرگ جهان) و البته زرادخانه پر از سلاحای هسته ای. از این رو با در نظر گرفتن تلفات آخرین جنگ کره ( مرگ بیشتر از ۳۷٫۰۰۰ نیروی نظامی آمریکا) هیچکی، و بیشتر آمریکا، دوست نداره که اینجور سناریویی دوباره تکرار شه.

این روزا کشور کره شمالی با رهبر جوون خود بیشتر از هر زمان دیگری به ساخت بمبای بالستیک قاره پیما با توانایی حمل کلاهک هسته ای نزدیکه که می تونه با اون خیلی راحت مناطقی از آمریکا رو هدف بذاره. البته براساس تحلیلای کارشناسان نظامی و سیاسی وقوع جنگی دیگه در شبه جزیره کره غیر محتمل به نظر می رسه و هر کدوم از دو طرف دلایل خود رو واسه خویشتنداری در لحظات حساس تنش دارن.

روز شنبه، در سالگرد تولد کیم ایل سونگ بنیانگذار ساختار سیاسی الان کره شمالی، ارتش کره شمالی تو یه جلسه بزرگ و در مراسمی باشکوه از یه بمب هسته ای قاره پیما رونمایی کرد که تا حالا دیده نشده بود. این روز مهم ترین تعطیلات رسمی در کشور کره شمالی به حساب اومده و مقامات آمریکا از این نگرانن که بزودی تماشاگر رونمایی از یه موشک جدید یا آزمایش هسته ای جدیدی باشن.

در گذشته چندین بار این دو کشور تا مرز جنگ پیش رفتن اما هر بار به دلایلی این اتفاق رخ نداد. این مقاله می خواد به بررسی ۳ مورد از این حوادث که ممکن بود به درگیری نظامی بین دو کشور منتهی شه بپردازه. با ادامه متن ما همراه باشین.

حادثه کشتی یو اس اس پوِبلو

در سال ۱۹۶۸، کره شمالی یه کشتی جاسوسی آمریکا به نام یو اس اس پوِبلو (USS Pueblo) رو خارج از ساحل شمالی شبه جزیره کره متوقف و ضبط کرد.
پیونگ یانگ اصرار داشت که این کشتی وارد آبای تحت حاکمیت این کشور شده و آمریکا هم ادعا می کرد که این کشتی در زمان ضبط شدن به دست ارتش کره شمالی در آبای بین المللی در حال گشت زنی بوده.

این موضوع می تونست به شروع جنگ منتهی شه اما در اون زمان آمریکا درگیر جنگ ویتنام بود و دولت رییس جمهور جانسون علاقه ای به باز کردن یه جبهه دیگه علیه کمونیستا در شبه جزیره کره نداشت. بیشتر از ۸۲ سرباز آمریکایی در این حادثه به دست نیروهای ارتش کره شمالی که در اون دوران تحت رهبری کیم این سونگ بود دستگیر شده و روونه زندان شدن.

رسانه های کره شمالی تصاویر و ویدیوهایی رو از این سربازان دستگیر شده منتشر کردن که با حرکات دست اعتراض خود رو به دستگیر شدنشون اعلام می کردن. نیروهای کره شمالی که با این حرکات آشنایی نداشتن از اونا پرسیدن که این حرکت دست چه معنایی داره و اونا از ترس گفتن که این حرکت «روشی واسه آرزوی موفقیت به سبک مردم هاوایی» است.

۸۲ سرباز زنده مونده (در جریان درگیریای قبل از دستگیری یکی از سربازان آمریکایی کشته شد) بعد از حدود ۱۱ ماه مشورت و گفتگو بین مقامات دو کشور، مستقیما و غیر مستقیم، آزاد شدن. آمریکا به طور رسمی از تلاش واسه جاسوسی علیه کره شمالی معذرت می کنی اما بدون این دست اون دست کردن بعد از آزادی سربازان دستگیر شده این معذرت خواهی رسمی و کتبی پس گرفته شد و اعلام گردید که فقط واسه آزادی سربازان با درخواست کره شمالی مبنی بر معذرت خواهی رسمی از این کشور موافقت شده.

کشتی یو اس اس پوِبلو هم بازم در اختیار کشور کره شمالی موند و امروزه در بندر پیونگ یانگ به عنوان یه جاذبه توریستی و ابزاری تبلیغاتی استفاده میشن.

ماجرای تبر

در کمال تعجب فاصله مرزی دو کشور کره شمالی و جنوبی که به اصطلاح به اون «منطقه غیرنظامی» می گن در واقع نظامی ترین مرز در جهان هستش و نیروهای نظامی بیشماری از دو طرف در اون حضور داشته و تحرکات همدیگه رو رصد می کنن. این دو کشور بعد از جنگ شبه جزیره کره هیچ وقت قرارداد صلح امضا نکرده و بر خلاف آتیش بش برقرار شده، از اون زمان تا حالا در حالت آماده باش نظامی هستن و آشکاراً جنگی بدون درگیری محسوس نظامی بین دو طرف برقراره.

در ۱۸ آگوست سال ۱۹۷۶، گروهی از مقامات رسمی آمریکا و کره جنوبی عزمشونو جزم کردن که شاخ و برگای یه درخت صنوبر رو به بهونه این که دید یه پایگاه دیده بانی نیروهای حافظ صلح سازمان ملل رو مسدود می کنه کوتاه کنن. گروهی از سربازان واسه این کار داوطلب شده و به سمت درخت نامبرده روونه شدن اما با جلوگیری سربازان کره شمالی مواجه شدن. اونا گفته بودن که این درخت به وسیله کیم ایل سونگ کاشته شده و کسی حق نداره آسیبی به اون برسونه.

۱۰ روز بعد گروهی از سربازان آمریکایی واسه بریدن شاخه های درخت اعزام شدن. این گروه شامل دو افسر و ۸ سرباز از ارتش آمریکا همراه با تعدادی از سربازان کره جنوبی و چند نفر کارگر بودن. بعد از رسیدن به درخت نامبرده، اونا با تعداد بیشتری از سربازان کره شمالی مواجه شدن که از اونا می خواستن به درخت صنوبر جنجالی نزدیک نشن.

سه نفر از نیروهای اعزامی به هشدارهای نظامیان کره شمالی توجهی نکرده و واسه بریدن شاخه های درخت صنوبر وارد عمل شدن. بعد، به گفته یکی از سربازان آمریکایی به نام وَین کِرک براید که در اون زمان در مرز دو کره حضور داشت، یه افسر عالی رتبه کره شمالی “ساعتش رو از دست باز کرده و تو یه دستمال پیچید که نشونه حمله بود”.

کرک براید در مصاحبه خود با یه روزنامه نظامی در سال ۲۰۰۶ در این مورد میگه: “ایشون گفت: همه آمریکاییا رو بکشین. بدون این دست اون دست کردن سربازان کره شمالی وارد عمل شده و دو افسر آمریکایی مورد هدف قرار گرفتن. اونا هر دو افسر آمریکایی رو با تبری که واسه قطع کردن درخت آورده بودن سلاخی کردن”.

بقیه سربازان و کارگران آمریکایی و کره ای (جنوبی) عقب نشینی کردن. با در نظر گرفتن شرایط شکننده آتیش بس در شبه جزیره کره قرار شد که تنها جواب به این حادثه اعزام نیروهای خاص ارتش کره جنوبی در تعداد زیاد واسه قطع کردن درخت باشه. این عملیات به نام «عملیات پُل یونیان» (Operation Paul Bunyan) نامگذاری شد که با اعزام نیروهای زیادی به محل درخت مورد نظر همراه بود طوری که نیروهای کره شمالی ترجیح دادن وارد درگیری نشن.

ساقط کردن هواپیمای جاسوسی

تنها بعد از چند ماه از برگشت سربازان آمریکایی کشتی یو اس اس پوِبلو به خاک آمریکا درگیری دیگری بین دو کشور به وقوع ملحق شد که خطر جنگ در شبه جزیره کره رو بیشتر از هر زمان دیگری نزدیک الوقوع می ساخت.

در ۱۵ آوریل سال ۱۹۶۹، و در جشن ۵۷ سالگی کیم این سونگ، یه هواپیمای جاسوسی EC-121 واسه ارتش آمریکا در آسمون منطقه مورد حمله ۲ جت جنگنده میگ ارتش کره شمالی قرار گرفته و سقوط کرد.
این هواپیمای جاسوسی بدون جنگ افزار در حال جمع آوری اطلاعات در مورد تحرکات نظامی شوروی قبلی و کره شمالی در منطقه بود.

در این حادثه همه ۳۱ سرنشین این هواپیما کشته شدن و رییس جمهور نیکسون اونقدر از این حادثه برآشفت که بعضی می گن قصد داشته در اون برهه وقتی از اسلحه هسته ای علیه کره شمالی استفاده کنه.

براساس گزارش روزنامه گاردین، جورج کارور از افسران سیا در سال ۱۹۶۹ در این باره اینجور گفته: نیکسون از این حادثه بسیار عصبانی شده بود و دستور یه حمله اتمی تاکتیکی رو صادر کرد… افسران ستاد مشترک ارتش به حالت آماده باش درآمده و در جریان موضوع قرار گفتن تا هدفای مورد نظر رو مشخص کنن اما کیسینجر به اونا تلفن کرد و توافق شد تا صبح روز بعد که خشم نیکسون فروکش کنه دست به هیچ کاری نزنن”.

هواپیمای جاسوسی ساقط شده غیر مسلح و بسیار کنه بوده و بدون هیچ گونه اسکورت هوایی به آسمون منطقه اعزام شده بود که اونو به هدفی آسون واسه جتای کره شمالی تبدیل کرد و اونا بعد از انجام عملیات خیلی سریعً به پایگاه خود برگشتن. ارتش کره شمالی بعد از ضبط کشتی جاسوسی یو اس اس پوِبلو به تحرکات دریایی نیروهای آمریکا شدیداً حساس شده بود و هر تحرکی رو زیر نظر داشت از این رو هدف دادن هواپیمای جاسوسی آمریکا بسیار غیرمنتظره نبود.

مطمئنا دستور حمله به وسیله مقامات عالی رتبه ارتش کره شمالی صادر شده بود چون مقامات ارشد نظامی پیونگ یانگ کنترل شدیدی روی نیروهای نظامی خود در مرز داشته و این نیروها بدون اجازه نمی تونستن کوچیکترین عملیات یا جنب و جوش نظامی بکنن.

براساس گفته های خلبان بروس چارلز که در اون دوران در پایگاه نیروهای دریایی آمریکا در کره جنوبی خدمت می کرد به اونا دستور داده شده بود که واسه جنگ آماده باشن. ایشون در این باره اینجور میگه: ” وقتی که من به دفتر سرهنگ فراخوانده شدم موضوع بسیار ساده بود. ایشون ساقط شدن هواپیمای EC-121 در فاصله چند صد کیلومتری از ساحل رو برام توضیح داد.  و یه پیام داشت که اونو به من نشون داد. در این پیام اومده بود که واسه حمله به اهداف آماده باشین”.

براساس یه برنامه پیشگیرانه و در صورت وقوع جنگ هسته ای بین آمریکا و شوروی قبلی، هدف بروس چارلز از قبل تعیین شده بود: یه پایگاه هوایی در کره شمالی. هم اینکه بمبی که هواپیمای اف-۴ ایشون با اون تجهیز شد یه بمب هسته ای با قدرتی ۲۰ برابر قدرت بمب اتمی استفاده شده در هیروشیما بود. چند ساعت بهش دستور داده شد که فعلا عملیات رو متوقف کنه.
ایشون در این باره هم میگه: ” تقریبا هنگام غروب بود که پیام توقف عملیات رو گرفتم اما این به معنی کنار گذاشتن نقشه حمله کلا نبود. سرهنگ گفت که از پیام اینجور برمیاد که ما این حمله رو امروز انجام نخوایم داد، در مورد فردا چیزی نمی دونم”.

مورتون هالپرین، که در اون زمان در شورای امنیت ملی آمریکا عضویت داشت ادعا کرده که هیچی در مورد آماده سازی مقدمات واسه حمله هسته ای نمی دونه.اما میگه که نیکسون دستور داده بود که یه ناوگان هوایی به محل اعزام شن چون در اول میخواس که پایگاه هوایی که میگای کره شمالی از اون برخاسته بودن رو ویرون کنه.

دستور حمله هسته ای هیچ وقت صادر نشد و دو روز بعد از حادثه رییس جمهور نیکسون تو یه کنفرانس خبری اعلام کرد که ایشون مانع جواب نظامی به این حمله شده.
اینجوری دوباره پروازهای جاسوسی از سر گرفته شد اما این بار با اسکورت جنگندهای آمریکایی.