غلام‌حسینی‌زهرایی و همکاران (۱۳۹۲) اعلام کرد که استفاده از نانوزئولیت نقره و زئولیت اثر معنی‌داری بر وزن نسبی اندام‌های داخلی مانند چربی‌محوطه بطنی، کبد، سنگدان و پیش معده نداشته است. شبانی و همکاران (۱۳۹۰) نیز گزارش کردند که استفاده از نانوزئولیت در تغذیه جوجه‌های گوشتی حاوی آفلاتوکسین تاثیر معنی‌داری بر میزان وزن چربی محوطه بطنی ندارد. زرگران‌اصفهانی و همکاران (۱۳۸۹)، بیان داشتند که وزن نسبی کبد جوجه‌هایی که سطوح مختلف نانوذرات نقره را در آب آشامیدنی دریافت نمودند، بیشتر از گروه شاهد بوده است. هم‌چنین بیان کردند که استفاده از نانوذرات نقره در آب آشامیدنی و یا جیره سبب افزایش رسوب این ذرات در بافت کبد می‌شود و اثرات مخربی بر سلول‌های کبد، طحال و مغز دارد.
همان‌طور که اشاره شد زئولیت به عنوان جاذب مواد به خصوص سموم در دستگاه گوارش شناخته شده است. این عامل در جلوگیری از کاهش و تغییرات وزن اندام‌های داخل بدن نیز مؤثر است (کسیسی و همکاران، ۱۹۹۸).
با توجه به اینکه کبد نقش سمیت‌زدایی را در بدن به عهده دارد و آمونیاک جذب شده از دستگاه گوارش را به اوره تبدیل می‌کند، بنابراین هنگامی که آمونیاک جذب شده از دستگاه گوارش زیاد باشد کبد بار زیادی را برای تبدیل آن به اوره تحمل خواهد کرد و فعالیت سلول‌های آن بیشتر خواهد گردید که نتیجه و برآیند همه این تغییرات منجر به بزرگ شدن و نکروز شدن سلول‌های کبدی می‌گردد (کارن و همکاران^[۱۵۰]، ۱۹۹۸).
۵-۴ مقایسه اثر نانوزئولیت و زئولیت طبیعی بر فلور میکروبی روده
۷۶
همان‌طور که در جدول ۵-۴ نشان داده شده است، تعداد کل باکتری‌های هوازی و باکتری اشریشیاکولای تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفته است (۰۵/۰P<)، به‌طوری که کمترین تعداد کل باکتری‌ها و باکتری اشریشیاکولای مربوط به تیمار حاوی ۵/۱ درصد نانوزئولیت می‌باشد (۰۵/۰P<). در مورد تعداد کل باکتری‌ها، اختلاف معنیداری بین تیمار شاهد با حاوی ۵/۱ درصد نانو زئولیت دیده می‌شود (۰۵/۰P<)، به‌طورکلی با افزایش سطح زئولیت یا نانوزئولیت در جیره، میزان فراوانی باکتری اشریشیاکولای در ایلئوم روده کوچک کاهش داشت اما این کاهش فقط در مورد سطح ۵/۱ درصد نانو زئولیت معنی دار بوده است (۰۵/۰P<).
۷۵
جدول ۵-۴ مقایسه میانگین اثر تیمارهای آزمایشی بر جمعیت فلور میکروبی بخش ایلئوم روده کوچک در سن ۴۲ روزگی (Log cfu/gr).